Spinoza - vier redenen om Spinoza te bestuderen!

Vier redenen om vandaag nog aan Spinoza te denken en met zijn filosofie bezig te zijn.
Van mijn leermeester op de EUR kreeg ik ooit enkele redenen mee. Zie hierna.

Overigens: in september 2020 gaan onze filosofieweken in Frankrijk over Spinoza. Zie onze website over de "weken Spinoza".

Waarom Spinoza?

(1) Omdat Spinoza een anomalie is binnen de geschiedenis van de filosofie. Hij is pragmatisch en heeft geen teleologie (gerichtheid op doelstellingen), Spinoza komt met een meer 'naturalistisch' denken. Bij Spinoza is er geen gedachte van een soort "invisible hand" of "voorzienigheid". Een intermenselijk (ethiek) of politiek vraagstuk los je alleen op wanneer je het vraagstuk weet te vertalen naar belangen die op een emotioneel vlak voor betrokkenen van betekenis zijn. Kort door de bocht gezegd: beoogde veranderingen slagen alleen wanneer je betrokkenen emotioneel 'raakt'.

(2) Omdat Spinoza in zijn werk óók aandacht geeft aan politieke filosofie. Hij is de eerste filosoof die een rechtvaardiging geeft van bepaalde grondnoties van de politiek: gelijkheid, vrijheid, democratie en tolerantie. Spinoza legt deze noties uit en geeft een bepaalde invulling.

(3) Omdat Spinoza verschillende inzichten tot een bepaalde eenheid brengt. Dit in tegenstelling tot de grote ideologieën van de 19de eeuw en begin 20ste eeuw.

(4) Spinoza's filosofie is niet utopisch en loopt dan ook vooruit op het postmodern filosofisch denken. Vooruit lopend op een denken dat, anders dan bijvoorbeeld het marxisme of het liberalisme, ons niet een mooie toekomst belooft.