Filosofisch denken. Vijf filosofen aan het woord. En een echt debat.
Wanneer spreken we van filosofisch denken? Van filosoferen? Is er verschil met ons dagelijks denken en waarin zit dan dat verschil? Als je bent afgestudeerd in de filosofie weet je dan wat het is om te filosoferen? Of is een academische opleiding helemaal niet nodig om tot filosoferen te komen? Nog een andere vraag is: waarom zou je eigenlijk willen filosoferen? Levert het je ook iets op? Of is het niet anders dan moeilijk doen over makkelijke zaken?
Onze Denker des Vaderlands, Rene Gude, heeft wel iets van een antwoord op de laatste vraag. Voor hem is filosofie een methode om reeele vragen te verhelderen. Het gaat in ieder geval niet om “gecultiveerde scepsis” zoals hij dat noemt. Verder noemt hij filosoferen “de meest efficiente manier van tobben”. Filosoferen helpt ons, volgens hem, antwoorden te geven op 3 grote vragen. - Hoe houden we het met de dingen uit?
- Hoe houden we het met elkaar uit?
- Hoe hou ik het met mezelf uit?
Natuurlijk roept zijn antwoord ook weer vragen op. Wat is dat dan voor een methode die de filosoof zou gebruiken? En wat zijn nu precies reeele vragen? Duidelijk is in ieder geval dat filosoferen geen “geklets in de ruimte” moet zijn.
Wat zeggen andere filosofen?
- Voor Plato is filosoferen het (trachten te) schouwen van de eeuwige en onveranderlijke ideeen.
- Aristoteles ziet filosofie als de wetenschap die zoekt naar de grondbeginselen van de vakwetenschappen. Waarop de de betrouwbaarheid van onze kennis gebaseerd?” zo vraagt hij zich af.
- Kant was van mening dat de filosofie antwoord moet geven op 3 vragen: “wat kan ik weten?, wat moet ik doen? en wat mag ik hopen?”
- Jan Bransen tenslotte, hoogleraar aan de Radboud Universiteit te Nijmegen, gaat het niet zozeer om inhoudelijke vragen die de filosofie stelt. Hij vindt dat iemand die “filosofische vaardigheden” hanteert filosoof genoemd mag worden.
Hoewel we het niet met hem eens waren (zie onze blog) zijn we wel zeer geinteresseerd in de door hem genoemde vaardigheden. Kortom: er is genoeg stof tot nadenken en wij vinden dat leuk om met jullie te doen!
Meedenken? Meedoen?
Als je nu reeds je vragen en opmerkingen met ons wilt delen horen wij graag van je. We doen dan ons best om een en ander mee te nemen in onze presentatie. Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. direct of reageer via de blog.