Werkgroep Existentialisme
Elke tweede dinsdagavond van de maand. Vrij toegang. Denk aan Sartre, Simone de Beauvoir, Kierkegaard en Camus. Zie hierna de data waarop wij als Werkgroep Existentialisme bijeenkomen: zie het programma 2024-2025. Hein Oostveen coördineert de activiteiten.
Werkgroep Existentialisme: seizoen 2024-2025
De actualiteit van het Existentialisme
Het existentialisme is aan een opmars bezig, zo stelt Simon Gusman in zijn boek over Sartre: Diep van buiten. De actualiteit van het existentialisme ligt in de zelfbepaling van het individu als wapen tegen de huidige verleiding zich te verliezen in de vele consumptieve en recreatieve keuzemogelijkheden en daarmee tegen de daarmee gepaard gaande keuzestress.
Na de tweede wereldoorlog werd vooral het begrip vrijheid, zoals Sartre dat gestalte gaf, door jongeren opgepakt om zich te ontdoen van de morele ballast die de samenleving hen na de oorlog oplegden. Sartre gaf hun de filosofische legitimatie om zelf te bepalen hoe zij hun leven vorm wilden geven. Op dit moment wordt men juist aangeraden zoveel mogelijk zijn eigen pad te volgen. Men wordt overladen met de vele keuzes die men daartoe heeft. Maar opnieuw zijn het keuzes die ons overkomen of beter gezegd waartoe wij worden verleid. Voor velen is er behoefte aan een richtsnoer in ons handelen om een bewuste keuze te maken.
De toenmalige vraag hoe te handelen in een wereld die toen als doelloos werd opgevat en ons naakt aan onszelf overliet, maakt nu plaats voor de vraag hoe te handelen in een wereld die ons overlaadt met en verleid tot allerlei keuzes. Nu hoeven we niet langer van meet af aan zelf aan ons handelen betekenis te geven, maar moeten we een referentiekader opbouwen op basis waarvan we in staat zijn tot een eigen keuze te komen. Maar de vraag blijft hoe en op basis waarvan kunnen we aan ons leven vormgeven. We zullen opnieuw moeten bepalen wat voor soort individu we willen zijn. En dit maakt de actualiteit uit van het existentialisme.
Binnen de werkgroep Existentialisme zijn we al enige tijd bezig om zowel de theoretische als praktische kant van het Existentialisme te behandelen. We hebben daarbij De Woorden van Sartre, De Tweede Sexe, van De Beauvoir en De wereld waarnemen, radiolezingen van Merleau-Ponty behandeld. Daarnaast hebben we secundaire literatuur doorgenomen van Gary Cox, Word Existentialist, Aaron James, Surfen met Sartre, Sarah Bakewell, De Existentialisten, en van Ruud Welten, Sartre. Afgelopen seizoen hebben we ons vooral gericht op het lezen van Het zijn en het niet van Sartre zelf.
Dit seizoen richten we ons vooral op dit boek van Gusman Diep van buiten en zullen we bekijken hoe Gusman aan de door hem geconstateerde actualiteit van het Existentialisme inhoud geeft. Daarnaast behandelen we in aanvulling op ons lezen van Sartres Het zijn en het niet, het boek van Simone de Beauvoir Pleidooi voor een moraal der dubbelzinnigheid, dat zij in 1947 schreef als haar interpretatie en practisering van het Existentialisme. Hierin kunnen we zien hoe zij naast Sartre invulling gaf aan het Existentialisme waarbij zij vooral de ethische kanten voor haar rekening nam. We zullen dan wisselend de secundaire literatuur van Gusman en de primaire literatuur van De Beauvoir behandelen.
De planning voor de eerstvolgende vier bijeenkomsten wordt dan alsvolgt:
Dinsdag 24 september 2024: Simon Gusman, Diep van buiten, inleiding + hoofdstuk 1
Dinsdag 8 oktober 2024: Simone de Beauvoir, Pleidooi voor een moraal, hoofdstuk 1.
Dinsdag 12 november 2024: Simon Gusman, Diep van buiten, hoofdstuk 2 en 3
Dinsdag 10 december 2024: Simone de Beauvoir, Pleidooi voor een moraal, hoofdstuk 2.
Allen lezen de voorgestelde tekst en noteren de voor hen belangrijke punten die dan plenair zullen worden behandeld. De bijeenkomsten vinden plaats in Rotterdam in de woning van één van de deelnemers en vangen aan op 19u30.
Hein Oostveen,
Coördinator van de werkgroep Existentialisme
Email: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.